Gedrag en geluid als communicatie: (lichaams)taal en baby's.

Gaandeweg de jaren waarin ik me intensief bezig hield met het leren analyseren van lichaamstaal, verdiepte ik me ook in de lichaamstaal van onze jongste vorm van mens zijn: baby's. Dit leerde ik onder andere bij de opleiding tot babyconsulent. Dit is een opleiding die naadloos aansloot bij mijn professies als kinderverpleegkundige en karakterkundige en gaf me inzichten in de manieren waarop je ouders* en kind kan ondersteunen en coachen, bijvoorbeeld bij onrust en huilen.

De taal die een baby laat zien is ongelofelijk rijk aan subtiele signalen. Signalen die helaas soms, door (stressvolle) omstandigheden, niet altijd goed door ouders waargenomen worden.

*waar ouders/vader/moeder staat worden ook verzorgers bedoeld.

Ik voel, dus ik ben?

Baby's zijn helemaal gericht op hun gevoel. Het kan niet anders, alles is namelijk nog volop in ontwikkeling en alle vaardigheden moeten nog verworven worden. Daarmee zijn ze totaal lichamelijk- en emotioneel afhankelijk van wat de omgeving hen biedt. Een kwetsbare positie voor het kindje, zoals je zult begrijpen. Gelukkig heeft een baby de beschikking over een heel scala aan hulpmiddelen om zijn ouders te "vertellen" hoe de vlag erbij hangt. Het kan hiermee op een hele vernuftige wijze tot communiceren en emotionele afstemming komen. De jong geborene maakt hierbij gebruik van stemgeluiden, lichaamstaal (bewegingen), mimiek en zijn alertheid/nieuwsgierigheid. Het "enige" wat wij als omstanders hoeven te doen is goed te kijken en te luisteren!

Wist je dat een baby met hele specifieke geluiden kan aangeven op welk vlak het eraan schort? Heeft het honger, is het moe, heeft het ongemak? Mocht je hierover meer willen lezen, zoek dan eens op Dunstan babytaal. Veel ouders en verzorgers herkennen deze geluiden gevoelsmatig. Zij zullen hierop op de juiste wijze reageren door het kind te ondersteunen met het reguleren van het zenuwstelsel (denk aan comfort bieden/kind oppakken en niet laten huilen in eenzaamheid), ook wel co-regulatie genoemd.

Maar.... wat als je als ouder zodanig vermoeid of gestrest bent dat de signalen die de baby uitzendt simpelweg niet kunnen doordringen? Of dat je niet weet hoe je hiermee om kan gaan? Dan kan het gebeuren dat de opgebouwde spanningen in het kleintje zich gaan uiten in overmatige onrust of huilen. Het onrustige kindje zal waarschijnlijk nog meer gevoelens van stress en onmacht bij de ouders geven, etc. Men valt van de regen in de drup: de onrust gaat in het geheel overheersen en er kan zelfs een vicieuze cirkel ontstaan.

Raak mij liefdevol (aan).

Het maken van bewust contact is van levensbelang voor een baby en een voorwaarde om tot een goede verbinding te komen met de ouders. Contact maken kan een hele jonge zuigeling niet vanzelf, het heeft hiervoor de leiding en sturing nodig van een liefdevolle ouder. Contact maken is mogelijk op allerhande manieren, denk bijvoorbeeld aan:

1. Praten

Praten is een waardevol communicatiemiddel bij baby's. Niet dat een baby woorden precies zal begrijpen, maar het is zeker wel in staat om te voelen wat er met de woorden wordt bedoeld. Verbale communicatie door de ouder laat zich vertalen in de non verbale lichaamstaal van het kind. Hiermee zijn taal, gevoel en het lichaam met elkaar geassocieerd.

2. Aanraken en non-verbale communicatie.

Elk mens wil aangeraakt worden. Een lieve knuffel, aai over de bol of een zachte kus.... Wie wil er nu niet voelen dat er van hem/haar wordt gehouden. Een ontmoeting met de zachte blik in de ogen van je vader of moeder is helend en biedt comfort.

Wist je dat, bij oogcontact, pupillen opvallend groter worden van mensen die genegenheid voelen naar elkaar? Er wordt gezegd dat de hersenen zo extra informatie binnen kunnen laten, waardoor er in het brein emotionele boodschappen overgebracht kunnen worden.

Intermenselijke communicatie is al vanaf het begin van het leven een mooi aan elkaar gekoppeld geheel. Waarbij elk niveau van het menselijk wezen voeding nodig heeft: fysiek, emotioneel, mentaal en gevoelsmatig. Opvoeders spelen hierin de hoofdrol. Het (op)voeden van kinderen is iets dat veel vergt en door omstandigheden anders en stroever kan verlopen dan gewenst. Het is mooi om te zien en te leren dat veel processen hierin omkeerbaar zijn door kleine toevoegingen, die ouders bewust maken van de communicatiekracht die de kleine van nature bezit. De vicieuze cirkel kan doorbroken worden en hiermee zal de groei van zowel kind als ouders volledig tot hun recht kunnen komen.

Interesse in een analyse van je kind? KLIK DAN HIER